Shirkii ay isugu tageen Madaxweynaha Dawladda
Federaalka Soomaaliya Xasan Shiikh Maxamuud iyo Madaxweynaha
Maamulka“Somaliland“. Dawladda Federaalku in ay ugu yeedho maamulka Hargeysa
”Dawlad“ waxay la mid tahay sida Dawladda Puntland oo wax sidaasi u sii ridan
maaha, oo maaha dawlad la aqoonsan yahay waana sababta looga reebay
”Jamhuuriyadda“ ”Somaliland“ waxaana lagu qanciyey in sida maamul goboleedada
Soomaaliya Dawlad loogu yeedho, iyaguna ay shacabkooda Burco iyo Hargeysa ugu
qanciyaan, laakiin xaqiiqada jirtaa maxay tahay?
Maamulka Hargeysa wuxuu garowsaday in
la soo gaadhay xilligii uu dib ugu soo noqon lahaa dhabta Dawladda Federaalka
Soomaaliya, waxaa ay sheegayaan ilo xog ogaal ah oo shirka ku dhaw in Muuse
runta loogu sheegay in uu maanta gacanta ku hayo inta ay degaan beelaha Isaaq,
Ciise iyo Samaroon, haddana uu jiro xuduud beeleedyo u dhexeeya beelaha Harti
iyo Isaaq dagaalkii uu galayna guul daro kala kulmay sidaasi daraadeed hadda ay
wadahadalkan ku fadhiyaan iyaga matelaya inta ay degto beeshiisu.
Inta badan qodobada laga wadahalay
waxay ahaayeen waxyaalihii hore looga wadahadalay, qodobkan ku saabsan in
garowshiinyo laga bixiyo wixii hore uga dhacay Burco iyo Hargeysa, Dawlad kasta
oo Soomaaliya oo la fadhiisataa garowshiinyo ayey ka bixisaa, laakiin ma
qancaan reer Burco iyo reer Hargeysa ,Farmaajo ayaa ugu danbeeyey oo ku yidhi
walaalayaal raali ahaada, Xasan Shiikh Maxamuud ayaa hore ugu yidhi isaguna,
maanta qalad ayey ahayd in dawladda Xasan Shiikh Maxamuud garowshiinyo bixiso,
iyaga oo og xasuuqa uu geystay Muuse Biixi muddada sagaalka bilood ah, wuxuu
ahaa qodob ay dawladda Federaalku ku dhaliilan tahay.
Arrimaha masiiriga ah ee loo gudbayo
waa kuwo lagu soo xero gelinayo maamulka godoonka ah, oo intii lagu celiyey Oog
ciidankiisuna jabay aan wax saamayn ah ku lahayn deegaanada Sool, Sanaag iyo
Cayn, oo uu markii hore sheegan jiray in uu xukumo, miisaanka u yeeli jiray.
Way jirtaa in Maraykanku xiisaynayey
garoonka iyo dekadda Berbera, laakiin intii dagaalku ka dhacay Laascaanood
waxay Maraykanku hakiyeen xiisaha ay u qabeen Berbera, bishii Labaad ee
sanadkan ayey ahayd markay joojiyeen dhoolatuskii ay Berbera ka samaynayeen,
haddana Maraykanku wuxuu u arkaa maamul fashilmay oo aanay xiisaynayn in ay la
falgalaan, ololihii Muuse Biixi qaaday ee looga loobin gareeyey Kongarayska
Maraykanka waxaa soo afjaray olole kale oo ay qaadeen bulshada SSC iyo
saaxiibadood iyo ceebtii ka raacday maamulka Hargeysa dagaalkii Laascaanood oo
Adduunka gaadhsiiyey xaaladda dhabta iyo golaha ammaanka Qaramada midoobay oo
arrimahan gaadheen, waana sababaha keentay in midnimada Soomaaliya soo
degdegto, Muusena ku doonayo in uu hadda dhaqaale badan oo dawladda dhexe hayso
ku helo iyo amaahda Soomaaliya la siinayo in ay qayb ka noqdaan.
Qodobka ku saabsan kawada shaqaysta
nabbadda, sida ay sheegeen ilo xog ogaal ahi madaxweynaha Jabuuti wuxuu aad
culayska u saaray isaga oo taageero ka haysta IGAD 25. Ogos maalmo yar ka dib
in uu Laascaanood iyo Hargeysa isaga dab qaado, Laascaanood waa laga soo
dhaweeyey arrintaasi , laakiin Muuse Biixi ayaa diiday, wuxuuna dareensanaa
guul darada ku habsatay, Xasan Shiikh Maxamuudna wuxuu casuumay Khaatumo
,wuxuuse Xasan aad culayska u saaray in Khaatumo dabacsanaantu ka timaado oo
inta aan wadahadalka la bilaabin maxaabiista la siidaayo, arrintaasi maamulka
SSC-Khaatumo wuu diiday, waana sababta keentay cadaadis in uu ka yimaado
Ingiriiska oo soo dhex maraya Xasan Shiikh Maxamuud. Arrinta nabadda ee labada
dhinac ee Hargeysa iyo Laascaanood waxay ka mid ahayd qodobada ay ka
wadahadleen dhinacyada ku kulmay Jabuuti, arrinta ugu weyna waxay ahayd in
Muuse Biixi loo sheego in uu miiska wadahadalka yimaado, madaxweynaha
SSC-Khaatumana Cabdiqaadir Axmed AwCali uu sheegay in ay diyaar u yihiin in 20
maxbuus oo dhinaca walba soo deynayo laga wadahadli karo.
Maalmaha soo socda waxaa dhici karta
in la arko maxaabiis lays weydaarsado si wadahadal loo bilaabo nabbadna
dhinacyada Laascaanood iyo Hargeysa loo dardar geliyo, taasina ay ku soo af
godo marka danbe in midnimo Soomaaliyeed laysugu yimaado oo Isaaq oo dhan ama
isaga oo beelo ah dawladda ku soo biiraan, Muuse Biixise wuxuu maalmahan
malayshiyo badan ku soo daabulayaa deegaanka laysku hor fadhiyo waana suurta
gal in mar kale dagaal uu Muuse soo qaado qarxo